Wat?

Creatief begaafden zijn associatieve, creatieve denkers. Ze koppelen nieuwe informatie aan iets wat ze al weten. Op basis daarvan bedenken ze gemakkelijk iets totaal nieuws. Ze zijn de out-of-the-box denkers, de uitvinders. Bij elke taak die hen wordt aangereikt vragen zij zich af: is dit nuttig voor mij? Vind ik dit leuk? Wanneer dit niet het geval is? zullen zij snel afhaken.  

Creatief begaafd zijn hangt niet samen met een bepaald IQ. Creatief ‘begaafd’ zegt enkel iets over een manier van denken. Zowel hoog- als niet hoogbegaafde personen kunnen dus creatief begaafd zijn. 

Creatief begaafden behoren tot de groep van de visual-spatial learners (Silverman, 2005). 

Tot op heden is er zeer weinig onderzoek gedaan naar creatieve begaafdheid bij hoogbegaafden. 

Algemene kenmerken van creatief begaafde personen

• vlotheid, flexibiliteit, originaliteit en uitgebreidheid in het denken 
• rijke verbeelding/fantasierijk 
• nieuwsgierig 
• non-conformistisch 
• uitbundigheid, enthousiast, energetisch 
• groot probleemoplossend vermogen 
• dualiteit tussen snel afgeleid zijn, maar ook in staat zijn om zich intens te concentreren /te hyperfocussen
• scoren op IQ-testen vaker gemiddeld of beneden gemiddeld
• hebben een eerder visuele dan sequentiële leerstijl

Bevorderende kenmerken

• overzien van grote gehelen 
• razendsnel denken en associëren 
• maken van onverwachte combinaties (bijv. taken op een eigen, afwijkende manier doen)
• sterk in begrijpen en verbanden leggen
• leren moeiteloos alles wat hen interesseert
• hoogsensitief, sterk in het aanvoelen van mensen

Belemmerende kenmerken

• geen onderscheid in hoofd- en bijzaken 
• gebrekkig timemanagement (bijv. te weinig tijd inplannen voor bepaalde taken)
• minder in planmatig handelen (bijv. agendabeheer)
• hekel aan herhaling, veel trager in het leren van nieuwe routines (bijv. automatiseren van maaltafels, rijtjes, woorden, formules, …)
• gauw afgeleid; geneigd tot afhaken wanneer iets niet begrepen of overzien wordt (bijv. school als ‘saai’ benoemen, waarbij ‘saai’ ook ‘moeilijk’ kan betekenen)
• relatief snel emotioneel overprikkeld

Omgevingskenmerken

Deze personen ervaren een nood aan een creatieve leer- of werkomgeving. 

In deze omgeving is er ruimte om:

• een band op te bouwen met leidinggevenden. De band moet empathisch, respectvol zijn en autonomie stimuleren. Creatief begaafden zijn op zoek naar echte, warme en pure relaties. Ze gedijen niet bij puur zakelijke relaties.
• bezig te zijn met creatieve processen (bijv. creëren, uitvinden, ontdekken, verkennen, verbeelden).
• creatieve methodes en strategieën te bestuderen en te oefenen.
• in contact te komen met creatieve personen, hun werk en hun leven (bijv. via persoonlijke ontmoetingen, maar bijvoorbeeld ook via biografieën).
• (berekende) risico’s te nemen (bijv. de omgeving moet veilig genoeg zijn om ruimte te laten voor fouten of niet voor de hand liggende hypotheses).
• ondersteund te worden bij strategietraining (bijv. hoe moet ik een taak aanpakken?)
• kadering te krijgen waarom bepaalde taken uitgevoerd moeten worden.